طبق قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تمام مردان بالاي ۱۸ سال ايراني (به جز مواردي كه استثنا شدهاند) بايد به خدمت سربازيبروند. براي اولين بار لايحهٔ خدمت اجباري نظام وظيفه در سال ۱۳۰۳ توسط رضا شاه به مجلس شوراي ملي چهارم تقديم شد و به رغم مخالفت ملاكان بزرگ و روحانيون، قانون نظام اجباري كه مشتمل بر سي و شش ماده بود در جلسه ۱۷۸ مجلس شوراي ملي دوره ۵ مورخ شنبه شانزدهم خرداد ۱۳۰۴ به تصويب رسيد.
در ايران بسياري (به ويژه پسران) بر اين باورند كه خدمت سربازي هدر دادن ۲ سال از بهترين سالهاي عمرشان است درحاليكه برخي (از جمله مقامات نظامي) آن را حركتي جهادي و جهاد در راه خدا ميدانند. بسياري نيز گذراندن خدمت مقدس سربازي به مدت ۲ سال را بخشي از اداي دين هر پسر به مملكت و نظام مقدس جمهوري اسلامي ميدانند.
گذراندن دوره سربازي براي تمامي مشمولين اجباري است و مشمولين قبل از پايان اين دوره از انجام هرگونه خدمات دولتي و… بازداشته ميشوند، مگر با ارائه مدرك معافيت موقت. در مهر ماه ۱۳۹۶، شرط ارائه مدرك سربازي براي اخذ گواهينامه برداشته شد.
۴ راه براي كاهش خدمت مشمولان غير غايب وجود دارد
كسر خدمت ايثارگران
كاركنان وظيفه غيربومي در مناطق امنيتي غيردرگير، مناطق عملياتي مناطق محروم و بد آبوهوا (كاهش زمان خدمت به ۱۹ ماه) و همچنين خدمت كاركنان وظيفه در مناطق جنگي و امنيتي درگير (كاهش زمان خدمت به ۱۸ ماه)
كسر خدمت فرزند(سه ماه كسر خدمت به ازاي هر فرزند)
كسر خدمت نخبگان؛ كسر به ميزان ۲ماه تا كل مدت خدمت
شرط بهرهمندي از كسر خدمتهاي ايثارگري
نداشتن غيبت
جانشين رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا درباره شرط بهرهمندي از كسر خدمت مربوط به رزمندگي، جانبازي و آزادگي افزود: «نداشتن غيبت مهمترين شرط براي بهرهمندي از اين كسر خدمتها است. درواقع اگر فردي وارد غيبت شود بههيچعنوان امكان بهرهمندي از اين تسهيلات برايش وجود ندارد و حتي اگر جزو ۲۰ هزار نفر اول قرار بگيرد بايد سربازياش را به شكل عادي طي كند از اينرو به تمامي مشمولان توصيه ميشود كه حتما توجه داشته باشند كه وارد غيبت نشوند.»
به گفتهي وي، مشمولان ميتوانند پيش از آنكه وارد غيبت شوند نسبت به تعيين تكليف سربازي خود اقدام كنند. از سوي ديگر افرادي كه ممكن است داراي اين شرايط باشند حتي در حين خدمت نيز ميتوانند از آن بهرهمند شوند. از اينرو ميتوانند پس از اعزام به سربازي شانس خود را در سال دوم خدمت براي بهرهمندي از اين كسر خدمتها استفاده كنند؛ اما داشتن غيبت تمامي اين شانسها را از بين ميبرد.»
شروط كسر خدمت براي فرزندان كارمندان دولت و نيروهاي مسلح
كريمي با اشاره به آن دسته از كارمندان دولت كه در زمان هشت سال دفاع مقدس در مناطق جنگي مشغول به خدمت بودند، گفت: «فرزندان اين افراد نيز با توجه به شرايط و دستورالعملي كه ابلاغشده ميتوانند از اين كسر خدمتها بهرهمند شوند؛ بهعنوان مثال فردي كه در دوران دفاع مقدس كارمند وزارت نيرو بوده و وظيفه برقرساني به مناطق جنگزده را داشته گرچه رزمنده نبوده اما به سبب حضور و خدماتي كه در مناطق جنگي داشته ميتواند از اين كسر خدمتها براي فرزندش استفاده كند.»
به گفتهي وي: «كارمندان نيروهاي مسلح كه در طرحي به نام امام حسن مجتبي (ع) حضور داشتند نيز جزو واجدين شرايط محسوب ميشوند كه جزئيات اين طرح نيز به اطلاع مراكز خدمتي آنها رسيده است. مثلا ممكن است در زمان جنگ تحميلي فردي در سيستان و بلوچستان حضور داشته كه اين فرد نيز جزو واجدين شرايط محسوب ميشود يا افرادي كه پس از پايان جنگ در مناطق عملياتي كردستان حضور داشتند هم ميتوانند از چنين تسهيلاتي استفاده كنند كه جزئيات آن و شرايط كامل آن به اطلاعشان رسيده است.»
سربازان امريه مشمول كسر خدمت سربازي نميشوند
بر اساس گزارش جانشين رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا، سربازان امريه متعهد به انجام دو سال خدمت ميشوند؛ از اينرو كسر خدمت به آنها تعلق نميگيرد و آنها موظفاند زماني را كه متعهد به انجام خدمت در آن شدهاند سپري كنند.
كريمي اضافه كرد: «در اجراي اين طرح ديگر سال تولد مشمولان اهميتي ندارد و تمامي افراد ميتوانند براي ثبت نام اقدام كنند. بهعنوان مثال اگر فردي پدر يا مادرش سابقه حضور در جبهه داشته و سه سال ديگر به سن مشموليت يا اعزام به سربازي ميرسد، بايد در فرصت يكماهه پيش رو نسبت به ثبت نام اقدام كند؛ اما بررسي اولويتهايش و اينكه آيا جزو ۲۰ هزار نفر قرار ميگيرد يا خير در همان سالي كه موعد اعزام به سربازياش باشد انجام خواهد شد؛ اما ثبت نام بايد امسال انجام شود.»
امكان معافيت با كسر خدمت ايثارگري خدمت سربازي
كريمي با بيان اينكه طبق قانون افرادي كه پدرشان ۳۰ ماه سابقه حضور در جبهه را داشته باشند از انجام خدمت سربازي معاف خواهند شد گفت: «بنابراين اولويتهاي ما از ۲۹ ماه رزمندگي آغاز ميشود؛ اما از سوي ديگر با توجه به اينكه گفته شده است به ازاي هر يك ماه رزمندگي و اسارت يك ماه نيز كسر خدمت به فرد تعلق ميگيرد بنابراين قطعا در ميان ۲۰ هزار نفر نخست افرادي حضور دارند كه مثلا ۲۹ ماه يا ۲۸ ماه كسر خدمت به آنان تعلق ميگيرد؛ درحاليكه طول مدت سربازي كمتر از اين مدت است. بنابراين اين افراد از انجام خدمت سربازي معاف شده و دوره آموزشي را نيز در سالهاي آتي با فراخوان سازمان طي خواهند كرد.»
بر اساس گزارش جانشين رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا، اين قانون مربوط به برنامه ششم است بنابراين حداقل تا پنج سال آينده اجرايي خواهد شد و ۲۰ هزار نفر نخست نيز در هر سال شناسايي ميشوند.
وي درباره اينكه آيا با توجه به خوداظهاري متقاضيان نسبت به راستيآزمايي اظهاراتشان اقدام ميشود يا خير؟ افزود: «پس از ثبت نام، عمليات راستيآزمايي نيز انجام ميشود و بر اساس اطلاعات صحيح كسر خدمتها به متقاضيان تعلق ميگيرد. درخواست ما از متقاضيان اين است كه اطلاعات خود را كامل و درست در فرمها وارد كنند تا كار با سرعت بيشتري پيش برود.»
منبع : خدمت سربازي و شرايط آن
طبق قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران تمام مردان بالاي ۱۸ سال ايراني (به جز مواردي كه استثنا شدهاند) بايد به خدمت سربازيبروند. براي اولين بار لايحهٔ خدمت اجباري نظام وظيفه در سال ۱۳۰۳ توسط رضا شاه به مجلس شوراي ملي چهارم تقديم شد و به رغم مخالفت ملاكان بزرگ و روحانيون، قانون نظام اجباري كه مشتمل بر سي و شش ماده بود در جلسه ۱۷۸ مجلس شوراي ملي دوره ۵ مورخ شنبه شانزدهم خرداد ۱۳۰۴ به تصويب رسيد.
در ايران بسياري (به ويژه پسران) بر اين باورند كه خدمت سربازي هدر دادن ۲ سال از بهترين سالهاي عمرشان است درحاليكه برخي (از جمله مقامات نظامي) آن را حركتي جهادي و جهاد در راه خدا ميدانند. بسياري نيز گذراندن خدمت مقدس سربازي به مدت ۲ سال را بخشي از اداي دين هر پسر به مملكت و نظام مقدس جمهوري اسلامي ميدانند.
گذراندن دوره سربازي براي تمامي مشمولين اجباري است و مشمولين قبل از پايان اين دوره از انجام هرگونه خدمات دولتي و… بازداشته ميشوند، مگر با ارائه مدرك معافيت موقت. در مهر ماه ۱۳۹۶، شرط ارائه مدرك سربازي براي اخذ گواهينامه برداشته شد.
۴ راه براي كاهش خدمت مشمولان غير غايب وجود دارد
كسر خدمت ايثارگران
كاركنان وظيفه غيربومي در مناطق امنيتي غيردرگير، مناطق عملياتي مناطق محروم و بد آبوهوا (كاهش زمان خدمت به ۱۹ ماه) و همچنين خدمت كاركنان وظيفه در مناطق جنگي و امنيتي درگير (كاهش زمان خدمت به ۱۸ ماه)
كسر خدمت فرزند(سه ماه كسر خدمت به ازاي هر فرزند)
كسر خدمت نخبگان؛ كسر به ميزان ۲ماه تا كل مدت خدمت
شرط بهرهمندي از كسر خدمتهاي ايثارگري
نداشتن غيبت
جانشين رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا درباره شرط بهرهمندي از كسر خدمت مربوط به رزمندگي، جانبازي و آزادگي افزود: «نداشتن غيبت مهمترين شرط براي بهرهمندي از اين كسر خدمتها است. درواقع اگر فردي وارد غيبت شود بههيچعنوان امكان بهرهمندي از اين تسهيلات برايش وجود ندارد و حتي اگر جزو ۲۰ هزار نفر اول قرار بگيرد بايد سربازياش را به شكل عادي طي كند از اينرو به تمامي مشمولان توصيه ميشود كه حتما توجه داشته باشند كه وارد غيبت نشوند.»
به گفتهي وي، مشمولان ميتوانند پيش از آنكه وارد غيبت شوند نسبت به تعيين تكليف سربازي خود اقدام كنند. از سوي ديگر افرادي كه ممكن است داراي اين شرايط باشند حتي در حين خدمت نيز ميتوانند از آن بهرهمند شوند. از اينرو ميتوانند پس از اعزام به سربازي شانس خود را در سال دوم خدمت براي بهرهمندي از اين كسر خدمتها استفاده كنند؛ اما داشتن غيبت تمامي اين شانسها را از بين ميبرد.»
شروط كسر خدمت براي فرزندان كارمندان دولت و نيروهاي مسلح
كريمي با اشاره به آن دسته از كارمندان دولت كه در زمان هشت سال دفاع مقدس در مناطق جنگي مشغول به خدمت بودند، گفت: «فرزندان اين افراد نيز با توجه به شرايط و دستورالعملي كه ابلاغشده ميتوانند از اين كسر خدمتها بهرهمند شوند؛ بهعنوان مثال فردي كه در دوران دفاع مقدس كارمند وزارت نيرو بوده و وظيفه برقرساني به مناطق جنگزده را داشته گرچه رزمنده نبوده اما به سبب حضور و خدماتي كه در مناطق جنگي داشته ميتواند از اين كسر خدمتها براي فرزندش استفاده كند.»
به گفتهي وي: «كارمندان نيروهاي مسلح كه در طرحي به نام امام حسن مجتبي (ع) حضور داشتند نيز جزو واجدين شرايط محسوب ميشوند كه جزئيات اين طرح نيز به اطلاع مراكز خدمتي آنها رسيده است. مثلا ممكن است در زمان جنگ تحميلي فردي در سيستان و بلوچستان حضور داشته كه اين فرد نيز جزو واجدين شرايط محسوب ميشود يا افرادي كه پس از پايان جنگ در مناطق عملياتي كردستان حضور داشتند هم ميتوانند از چنين تسهيلاتي استفاده كنند كه جزئيات آن و شرايط كامل آن به اطلاعشان رسيده است.»
سربازان امريه مشمول كسر خدمت سربازي نميشوند
بر اساس گزارش جانشين رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا، سربازان امريه متعهد به انجام دو سال خدمت ميشوند؛ از اينرو كسر خدمت به آنها تعلق نميگيرد و آنها موظفاند زماني را كه متعهد به انجام خدمت در آن شدهاند سپري كنند.
كريمي اضافه كرد: «در اجراي اين طرح ديگر سال تولد مشمولان اهميتي ندارد و تمامي افراد ميتوانند براي ثبت نام اقدام كنند. بهعنوان مثال اگر فردي پدر يا مادرش سابقه حضور در جبهه داشته و سه سال ديگر به سن مشموليت يا اعزام به سربازي ميرسد، بايد در فرصت يكماهه پيش رو نسبت به ثبت نام اقدام كند؛ اما بررسي اولويتهايش و اينكه آيا جزو ۲۰ هزار نفر قرار ميگيرد يا خير در همان سالي كه موعد اعزام به سربازياش باشد انجام خواهد شد؛ اما ثبت نام بايد امسال انجام شود.»
امكان معافيت با كسر خدمت ايثارگري خدمت سربازي
كريمي با بيان اينكه طبق قانون افرادي كه پدرشان ۳۰ ماه سابقه حضور در جبهه را داشته باشند از انجام خدمت سربازي معاف خواهند شد گفت: «بنابراين اولويتهاي ما از ۲۹ ماه رزمندگي آغاز ميشود؛ اما از سوي ديگر با توجه به اينكه گفته شده است به ازاي هر يك ماه رزمندگي و اسارت يك ماه نيز كسر خدمت به فرد تعلق ميگيرد بنابراين قطعا در ميان ۲۰ هزار نفر نخست افرادي حضور دارند كه مثلا ۲۹ ماه يا ۲۸ ماه كسر خدمت به آنان تعلق ميگيرد؛ درحاليكه طول مدت سربازي كمتر از اين مدت است. بنابراين اين افراد از انجام خدمت سربازي معاف شده و دوره آموزشي را نيز در سالهاي آتي با فراخوان سازمان طي خواهند كرد.»
بر اساس گزارش جانشين رئيس سازمان وظيفه عمومي ناجا، اين قانون مربوط به برنامه ششم است بنابراين حداقل تا پنج سال آينده اجرايي خواهد شد و ۲۰ هزار نفر نخست نيز در هر سال شناسايي ميشوند.
وي درباره اينكه آيا با توجه به خوداظهاري متقاضيان نسبت به راستيآزمايي اظهاراتشان اقدام ميشود يا خير؟ افزود: «پس از ثبت نام، عمليات راستيآزمايي نيز انجام ميشود و بر اساس اطلاعات صحيح كسر خدمتها به متقاضيان تعلق ميگيرد. درخواست ما از متقاضيان اين است كه اطلاعات خود را كامل و درست در فرمها وارد كنند تا كار با سرعت بيشتري پيش برود.»
منبع : خدمت سربازي و شرايط آن